บรรพบุรุษผู้เริ่มก่อสร้างบ้านตระกูล “โสภโณดร” เริ่มต้นจากพ่อค้าชาวจีน 3 คน ได้แก่ จีนทองอยู่ จีนบุญเย็น และจีนเต็ง ได้ร่วมกันก่อตั้งบริษัท กิมเซ่งหลี (มาจากแซ่ของคนจีนทั้ง 3 คน) ทำกิจการผูกขาดการจัดเก็บภาษีอากร และทำการค้าตั้งแต่เมืองเชียงใหม่เรื่อยลงมาถึงนครสวรรค์ และได้ขยายกิจการต่าง ๆ มากมาย เช่น การทำป่าไม้ กิจการโรงสีทั่วประเทศ ลงทุนในกิจการธนาคารสยามกัมมาจล (ธนาคารไทยพาณิชย์) กิจการเรือเมล์สยามทุน จำกัด รวมถึงกิจการค้าที่ฮ่องกงและซัวเถาอีกด้วย พ่อค้าชาวจีนทั้ง 3 คน ได้ถวายงานในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หลายประการ จนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ และได้รับพระราชทานนามสกุล “โสภโณดร” (แปลว่า ทิศเหนือที่สวยงาม เป็นคำสนธิมาจากคำว่า โสภณ และอุดร) ในสมัยรัชกาลที่ 6 เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2456 ซึ่งพ่อค้าชาวจีนทั้ง 3 คน ได้น้อมรับพระมหากรุณาธิคุณ ในการพระราชนามสกุลมาใช้ร่วมกันสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน

บ้านโสภโณดร ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของตรอกบ้านจีน ภายในบริเวณบ้านสามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วนใหญ่ ๆ ได้แก่ บ้านใต้และบ้านเหนือ ถูกสร้างในยุคของหลวงบริรักษ์ประชากร (ตังกวย) บุตรชายของจีนทองอยู่ ผู้ดูแลกิจการของกิมเซ่งหลีที่เมืองตาก ตั้งอยู่ในชุมชนตรอกบ้านจีน

บ้านใต้หรือบ้านเรือนใหญ่ เป็นบ้านทรงไทยขนาดใหญ่ ประกอบด้วยเรือนหลายหลัง เชื่อมต่อกันด้วยชาน อาคารต่าง ๆ ในหมู่เรือนนี้ ได้แก่ เรือนนอนแฝด มีทางเดินผ่านกลางเรือนทั้งสอง เรือนครัว และเรือนทาส ลักษณะการวางผังเรือนขนานกับแนวแกนถนนซอยตรอกบ้านจีน และขนานกับแนวแม่น้ำปิง หันหน้าบ้านเข้าหาถนนตรอกบ้านจีน มีซุ้มประตูโค้ง สวยงาม มีเอกลักษณ์ ใช้เป็นทางขึ้นลงไปยังท่าน้ำ เรือนทั้งหมดสร้างด้วยไม้สักและยึดองค์ประกอบต่าง ๆ เข้าด้วยกันตามเทคนิคโบราณ คือ ใช้เดือยสลัก หลังคาทรงจั่วสูง มุงกระเบื้องดินเผา หน้าจั่วและปั้นลมเป็นไม้แกะสลักทั้งหลัง